FJR. Waarvoor staan die drie letters? Fast Joy Ride? Furiously Jumping Rhino? For Jackass Racers? Het antwoord moet ik je schuldig blijven, maar vast staat dat de Yamaha FJR1300 al heel wat jaartjes een vaste plek heeft in het sporttoursegment.

Yamaha introduceerde dit model in 2001 en vandaag bestaat hij in drie versies: de FJR1300A (de basisversie), de FJR1300AE (met elektronisch instelbare ophanging) en de FJR1300AS (alles van de AE plus een semi-automatische versnellingsbak). Met die laatste had ik een date.

Voor de AS, de meest complete FJR toerbuffel, tel je 20.999 euro (BE) / 23.399 euro (NL) neer. Tegenover die stapel centen staat een lijvig pakket: royaal kuipwerk, elektrisch verstelbare ruit, twee mappings, ABS, uitschakelbare tractiecontrole, verstelbaar zadel, zijkoffers, elektronisch instelbare ophanging, semi-automatische versnellingsbak, cruisecontrol, handvatverwarming, led-verlichting, cornering lights, 12v-aansluiting, cardanaandrijving. Met andere woorden: je komt niets te kort.

De FJR leent zich daarmee uitstekend voor lange ritten. De zitpositie op het brede zadel is comfortabel doch heel lichtjes naar het stuur toegebogen. Yamaha verkoopt de FJR1300 als een sporttourer en niet als een zuivere toermachine, dus dat gebuig is toegestaan.

Met de ruit omlaag zit enkel je hoofd in de wind. Doe je ‘m omhoog dan is lichte turbulentie rond de helm te bespeuren, vooral afhankelijk van het verkeer voor je: achter een vrachtwagen krijgt je hoofd meer gedaver te verwerken dan wanneer je over een lege autostrade scheert. Ook een miniem vacuümeffect treedt op met de ruit volledig omhoog, maar het blijft subtiel.

Het enige verschil tussen de AS- en de AE-versie – en de enige reden waarom je 1.000 euro extra zou willen ophoesten voor de AS – is de afwezigheid van het ontkoppelingshendel en de aanwezigheid van de semi-automatische versnellingsbak. Semi-automatisch als in: je moet toch nog íets zelf doen.

Om te schakelen zijn er twee opties. Ofwel doe je dat met je linkervoet en werkt het versnellingspedaaltje als een quickshifter. Ofwel bedien je met duim en/of wijsvinger de schakelknoppen links op het stuur, een beetje zoals de schakelpaddles bij sommige sportwagens. De bediening op het stuur blijkt zo praktisch dat je linkervoet al snel werkloos wordt. Wat een onverwacht positieve invloed heeft op het comfortniveau van de motor.

Je kan bovendien de versnellingsbak zo instellen dat hij volledig automatisch afschakelt als je vertraagt. In de praktijk blijkt die functie echter alleen bruikbaar als je afremt tot volledige (of nagenoeg volledige) stilstand. In andere gevallen schakelt de zesbak simpelweg te traag af. Rijd je bijvoorbeeld in zesde op een rondpunt af, dan moet je niet verbaasd zijn als de semi-automaat z’n 6de versnelling aanhoudt zelfs al tsjok je maar tegen 30 per uur over het rondpunt. Gelukkig kan de vierpitter bijzonder goed met lage toerentallen overweg en heb je nergens last van schokkerig gedoe. Maar toch zou de zesbak eerder mogen afschakelen. Misschien kan Yamaha iets leren van Honda’s DCT? Die heeft een aantal standen waardoor hun automaat alerter kan reageren op vertragingen.

Rustig rijdend schakelen verloopt erg vreedzaam. Bij volle gas schakelen merk je echter dat de mechanische schakelhandeling van de paddles iets langer duurt dan die van het versnellingspedaal. De FJR heeft dan net wat teveel tijd nodig om de volgende versnelling aan te grijpen. Lees: hij maakt een forse deinbeweging. Met de quickshifter is die deinbeweging minder. Je linkervoet hoeft dus niet onmiddellijk bij de VDAB aan te kloppen.

De semi-automaat weegt 4 kg, waarmee het totaalgewicht van de FJR1300AS op een flinke 296 kg komt (met volle tank). En dat zal je voelen als je al die kilo’s uit de garage duwt. Geen sinecure. Een achteruitversnelling is misschien een idee voor de volgende generatie?

Die kilo’s smelten echter als sneeuw voor de zon eens je aan het rijden bent. Al snel duikt de vergelijking op met de Yamaha Super Ténéré: ondanks redelijk wat gewicht valt op hoe ontzettend uitgebalanceerd het geheel is. Bochten kan je vol vertrouwen aanvallen, zelfs een tikje sportiever dan met de Super Ténéré. Als lid van de sporttourclub zou de FJR toch iets spontaner de bochten mogen induiken. De baanvastheid lijkt net wat beter dan op de Super Ténéré, die je al moeilijk van de wijs kon brengen. Waarschijnlijk te wijten aan het lagere zwaartepunt en het hogere gewicht van de FJR.

De elektronisch instelbare ophanging is dezelfde als op de Super Ténéré, maar door de kortere veerwegen voelt de FJR stabieler in de bochten. Je kan kiezen uit drie standen (Soft, Standard en Hard), waarbij elk van de drie settings nog ‘s ingesteld kan worden van -3 tot +3. En daarnaast kan je de belading van de motor aanpassen (solo, duo, met of zonder bagage). Ik was er op de Super Ténéré al zeer over te spreken (lees de review voor een uitgebreider woordje over de instelbare ophanging), en op de FJR is dat niet anders.

Het motorblok dan. De 1298 cc viercilinder-in-lijn levert 146 pk op 8000 toeren en 138 Nm op 7000 toeren. Hoewel de FJR onderin erg braaf overkomt, is hij toch verraderlijk snel. Je hebt vaak niet door hoe snel hij vooruitschiet. Vooral hoger in de toeren gaat het plots heel snel. Dat je achter een hoop kuipwerk en een doeltreffende ruit zit, vermindert uiteraard de gewaarwording van die snedige versnelling.

De FJR heeft twee mappings (Touring en Sport), waarbij je de Touring-mapping gauw links zal laten liggen omdat die wat pit mist. Bijna alle settings regel je via knopjes op de linker stuurhelft. Die knoppenmassa is zo uitgebreid dat het soms even zoeken is. Het zou leuk zijn als Yamaha dat een beetje kon vereenvoudigen naar de toekomst toe.

Besluit

Hoewel de Yamaha FJR1300AS het sporttourlabel krijgt opgeplakt, is hij het voorvoegsel “sport” eigenlijk pas waard als de viercilinder hoog in de toeren klimt. Dan gaat de FJR bedrieglijk hard. Helaas mist hij onderin pit en ook zijn stuurgedrag is weinig energiek.

Op toervlak scoort de AS prima, dankzij de complete uitrusting en goeie ergonomie. De ophanging en semi-automaat jagen de prijs danig omhoog, maar doen gelukkig hetzelfde met het comfortniveau.

Ook de onverstoorbaarheid is een pluspunt van de FJR. Door z’n baanvastheid en stabiliteit lijkt niets ‘m uit het spoor te kunnen brengen. Lange trips in het vooruitzicht, liefst aan een vlot tempo? Dit is een fijne partner.

Fotografie: Foto PK

Update 6/11/2018: Officieel bevestigd door Yamaha, FJR staat voor Fast Journey & Ride.

Pluspunten

+ Baanvast, stabiel, uitgebalanceerd
+ De elektronisch verstelbare ophanging blijft een uitblinker
+ Gebruiksgemak van de schakelknoppen (waar je erg snel aan went)

Minpunten

– Sportief genoeg om sporttourer te heten?
– Semi-automaat schakelt te traag af, veroorzaakt teveel deining als bij volgas opschakelen
– Erg zwaar om te manoeuvreren

Technische specificaties

Motor

Motortype: 4-takt, vloeistofgekoeld, DOHC, naar voren hellende parallelle 4-cilinder
Cilinderinhoud: 1,298cc
Boring x slag: 79.0 mm x 66.2 mm
Compressieverhouding: 10.8 : 1
Max. vermogen: 107.5 kW (146.2 PK) @ 8,000 rpm
Max. koppel: 138.0 Nm (14.1 kg-m) @ 7,000 rpm
Smeersysteem: Oliecarter
Type koppeling: Nat, meervoudige platen en spiraalveer
Ontstekingssysteem: TCI
Startsysteem: Elektrisch
Transmissie: Constant mesh, 6 versnellingen
Eindoverbrenging: As
Fuel consumption: 6.2l/100km
CO2 emission: 140g/km
Carburator: Brandstofinjectie

Chassis

Frame: Aluminium, Diamantvormig
Veerweg voor: 135 mm
Veerweg achter: 125 mm
Casterhoek: 26º
Spoor: 109mm
Wielophanging voor: Upside-down telescopic vork, Ø48mm buis, instelbare veer, instelbare ingaande en uitgaande demping
Wielophanging achter: Swingarm, (type draagarmophanging)
Remmen voor: Hydraulische dubbele remschijf, Ø320 mm
Remmen achter: Hydraulische enkele remschijf, Ø282 mm
Bandenmaat voor: 120/70 ZR17M/C (58W)
Bandenmaat achter: 180/55 ZR17M/C (73W)

Maten en gewichten

Totale lengte: 2,230 mm
Totale breedte: 750 mm
Totale hoogte: 1,325/1,455 mm
Zithoogte: 805/825 mm
Wielbasis: 1,545 mm
Grondspeling: 125 mm
Rijklaargewicht (inclusief alle vloeistoffen en volle brandstoftank): 296 kg
Inhoud brandstoftank: 25 liter
Carterinhoud: 4.9 liter